Dojrzewanie dla młodego człowieka jest czasem niezwykle trudnym. Okres dorastania czyli adolescencja przypada miedzy 11 a 21 rokiem życia. Jest to okres licznych przemian fizycznych, hormonalnych ale również zmian psychicznych. Jest to czas dojrzewania płciowego i gwałtownych zmian hormonalnych, które mogą wpływać na emocje i zachowanie młodego człowieka. Są to zmiany fizjologiczne i całkowicie naturalne. Dojrzewanie to również okres budowania własnej tożsamości, rozwój emocjonalny i osobowościowy. Naturalne również staje się iż dla młodego człowieka relacje społeczne (rówieśnicze)stają się bardzo ważne. Dziecko stara się budować swoja tożsamość i autonomie. Często zmianom tym towarzyszą liczne konflikty dziecka z rodzicami, okres tzw. „buntu nastoletniego” oraz próby łamania dotychczasowych zasad.
Rodzice nastolatków często mówią iż maja problemy w nawiązaniu relacji z dzieckiem. Zwykła rozmowa staje się dużym wyzwaniem, a zdarza się tez często iż każda próba kontaktu z dzieckiem kończy się konfliktem.
Poniżej znajduje się kilka wskazówek dla rodziców chcących rozmawiać z nastolatkiem, bez zbędnych kłótni, krzyku itp.
Po pierwsze zadawaj pytania zamiast prawić kazania. Rodzice często chcąc przygotować dziecko do życia prawią mu „kazania”. Duża ilość dobrych rad, wskazówek i mówienia jak dziecko powinno się zachować powoduje iż nastolatek, który właśnie pracuje nad swoją samodzielnością i budowaniem autonomii-zamyka się i nie chce słuchać naszych kolejnych wywodów. Znacznie lepszym rozwiązaniem jest formułowanie pytań np. „ Jak ci idzie fizyka?”. Pytajmy o to co myślą , czują i jakie mają zdanie w różnych sprawach…Rodzice niestety dużo czasu poświęcają na krytykowanie i korygowanie zachowań dzieci. Często nie zdają sobie sprawy z tego co jest przyczyną określonego zachowania, co dziecko czuje, co je martwi i stresuje.
Po drugie wykaż zrozumienie. Dzieci często popełniają jakieś błędy, głupstwa, zachowują się niemądrze i nieodpowiedzialnie. Rodzice często wtedy reagują w stylu „A nie mówiłem?!” lub „Coś ty najlepszego zrobił?”, po czym wprowadzają natychmiast kary. Ważne jest by w takich sytuacjach powstrzymać się od takich reakcji, gdyż dziecko zwykle ma duże poczucie winy, wstydu i lęku. Rolą rodzica jest by w takiej sytuacji zrozumieć i nazwać jego uczucia, okazać wsparcie, poznać prawdziwe przyczyny takiego zachowania. Tylko w ten sposób naprawdę jesteśmy w stanie pomoc dziecku, zbudować relacje pełną zaufania.
Po trzecie pokaz że umiesz słuchać. Podstawa każdej komunikacji jest umiejętność słuchania drugiego człowieka. Poznanie własnego dziecka jest niezbędne jeśli chcemy mu pomoc w okresie dojrzewania. Tylko znając jego poglądy, opinie i problemy możemy próbować nawiązać z nim przyjacielska relację. Pamiętajmy ze wszelkie formy narzucenia własnego zdania przez rodzica, próby przymusu lub nakazania czegoś są tylko krótko terminowym sposobem rozwiązania problemu bo dziecko i tak w chwili gdy rodzic nie będzie w jego zasięgu najprawdopodobniej zrobi coś po swojemu. Aby naprawdę być dla swojego dziecka autorytetem i inspiracja warto zacząć od uważnego słuchania dziecka potrzeb i trudności z jakimi się zmaga. Czasem warto posłuchać z dzieckiem jego ulubionej muzyki i nie krytykować gustu muzycznego. Nawiązanie bliskiej relacji z nastolatkiem jest możliwe tylko w sposób łagodny i nie inwazyjny.
Po czwarte staraj się pilnować domowych zasad, wyznaczaj granice. Rodzic nastolatka powinien dbać o nawiązanie z nim relacji pełnej zaufania, wzajemnego słuchania i szacunku ale równie ważne jest stawianie dziecku granic. Wspólnie ustalone domowe zasady powinny być przez dziecko szanowane. Rodzic powinien stawiać wyraźne granice i zasady które powinny być przez dziecko szanowane. Oczywiście należy być konsekwentnym w egzekwowaniu zasad, jednak należy pamiętać że istnieją sytuacje w których można „odpuścić” domowe zasady. Należy zawsze informować dziecko co zachowaniem absolutnie nie akceptowanym i jakie są konsekwencje złamania zasad. Komunikaty powinny być jasne dla nastolatka np.” w domu się nie przeklina” .
Dbanie w właściwe relacje z dziećmi w okresie dorastania jest bardzo trudne, gdyż nastolatkowie często wykazują zachowania agresywne, „zamykają się „ w sobie, buntują. Jednak szczególnie w tym okresie dzieci potrzebują wsparcia ze strony rodziców oraz bliskiej relacji.
